W dniu 16 listopada Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja wprowadza wiele zmian w przepisach kodeksu karnego i nie tylko. Jedną z nich jest wprowadzenie obowiązku orzeczenia przepadku pojazdu mechanicznego prowadzonego przez sprawcę w sytuacjach określonych w Kodeksie.
Przepadek pojazdu ma być orzekany przez sąd obligatoryjnie w przypadku sprowadzenia bezpośredniego niebezpieczeństwa katastrofy oraz sprawdzenia katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym oraz spowodowania wypadku, w którym inna osoba odniosła obrażenia - jeżeli zawartość alkoholu we krwi kierowcy przekraczała 0,5 promila (0,25 mg/dm3 w wydychanym powietrzu) lub znajdował się pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia lub spożywał alkohol lub zażywał środek odurzający po popełnieniu czynu, a przed poddaniem go badaniu zawartości alkoholu lub obecności środka odurzającego w organizmie.
Ponadto również samo prowadzenie pojazdu mechanicznego pod wpływem alkoholu lub środków odurzających będzie wiązało się z przepadkiem pojazdu, o ile zawartość alkoholu w organizmie kierowcy będzie wyniosła co najmniej 1,5 promila we krwi lub 0,75 mg/dm3 w wydychanym powietrzu. Prowadzenie samochodu pod wpływem środka odurzającego będzie wiązać się z przepadkiem pojazdu bez względu na stężenie tego środka w organizmie kierowcy. W przypadku jazdy "pod wpływem" sąd będzie mógł odstąpić od orzeczenia przepadku, jeżeli zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami.
Jeżeli orzeczenie przepadku pojazdu mechanicznego z uwagi na jego zbycie, utratę, zniszczenie lub znaczne uszkodzenie jest niemożliwe lub niecelowe, albo jeżeli pojazd w czasie popełnienia przestępstwa nie stanowił wyłącznej własności kierowcy, zamiast przepadku pojazdu mechanicznego orzekany będzie przepadek równowartości pojazdu. Równowartością pojazdu będzie wartość pojazdu określona w polisie ubezpieczeniowej na rok, w którym popełniono przestępstwo, a w razie braku polisy – średnia wartość rynkową pojazdu odpowiadającego, przy uwzględnieniu marki, modelu, roku produkcji, typu nadwozia, rodzaju napędu i silnika, pojemności lub mocy silnika oraz przybliżonego przebiegu, pojazdowi prowadzonemu przez nietrzeźwego kierowcę, ustaloną na podstawie dostępnych danych.
Pewne ograniczenie przepadku pojazdu będzie dotyczyć również samochodów nienależących do sprawcy, jeśli kierowca wykonuje czynności zawodowe lub służbowe polegające na prowadzeniu pojazdu na rzecz swojego pracodawcy. W takim wypadku sąd, zamiast przepadku, będzie orzekać nawiązkę w wysokości co najmniej 5000 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.
Warto zwrócić uwagę, że w praktyce kierowca nie będzie mógł korzystać z samochodu już od momentu zatrzymania przez Policję, gdyż Policja będzie dokonywała tymczasowego zajęcia pojazdu prowadzonego przez sprawcę w czasie popełnienia przestępstwa jeśli tylko za dane przestępstwo będzie orzekany przepadek pojazdu. Co istotne przepis nie wskazuje, aby Policja mogła odstąpić od tymczasowego zajęcia pojazdu jeśli pojazd nie będzie stanowić własności nietrzeźwego kierowcy, wobec czego zajęcie będzie dotyczyło też samochodów służbowych.
Należy w tym miejscu zastanowić się jak wyglądać będzie kwestia pijanych kierowców autobusów miejskich, maszynistów, oraz pilotów - zarówno ze względu na obowiązek tymczasowego zajęcia pojazdu przez Policję jak i wysokość ewentualnej równowartości pojazdu, której przepadek będzie w takim wypadku orzekany zamiast przepadku samego pojazdu.
Przepadek pojazdu dotyczyć będzie wyłącznie pojazdów mechanicznych, tak więc np. pijany rowerzysta zachowa swój jednoślad.
Aktualnie ustawa oczekuje na podpis Prezydenta. Przepisy dotyczące przepadku pojazdu mają zacząć obowiązywać po roku od dnia ich ogłoszenia.
