Fot.: Pexels.com/Pixabay
Spółka cywilna
W odróżnieniu od spółek prawa handlowego (spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, czy spółki akcyjnej), spółka cywilna nie posiada podmiotowości (osobowości) prawnej, nie ma własnego majątku, nie może samodzielnie dokonywać czynności prawnych. Funkcjonuje ona w obrocie przez swoich wspólników i to oni – działając wspólnie, warunkują jej byt prawny.
Śmierć wspólnika
Gdy jeden z takich wspólników umiera, spółka może:
- Przestać funkcjonować (jeśli wskutek śmierci wspólnika pozostałby tylko jeden wspólnik a prawa zmarłego wspólnika nie przeszłyby na jego spadkobierców).
- Funkcjonować w zmniejszonym składzie osobowym (jeśli umowa spółki nie przewidywała możliwości wstąpienia spadkobierców wspólnika w prawa zmarłego wspólnika). Pozostali przy życiu wspólnicy spółki cywilnej powinni wtedy dokonać rozliczeń ze spadkobiercami zmarłego wspólnika. Należy pamiętać o tym, że spółka cywilna nie ma odrębnego majątku, zatem spadkobiercy zmarłego wspólnika nie dziedziczą żadnych „udziałów” w takim majątku. Po zmarłym wspólniku spółki cywilnej zostają za to jego prawa i obowiązki w spółce cywilnej. One jednak – jako prawa osobiste związane z osobą zmarłego wspólnika – również nie podlegają dziedziczeniu. Spadkobiercy zmarłego wspólnika posiadają za to roszczenie o zapłatę udziału w majątku wspólnym wspólników spółki cywilnej, jaki posiadał zmarły wspólnik. Roszczenie takie bowiem wchodzi w skład spadku po zmarłym wspólniku (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 maja 1973 r., sygn. II CR 184/73).
- Funkcjonować nadal w niezmienionym stanie osobowych (jeśli umowa spółki przewidywała możliwości wstąpienia spadkobierców wspólnika w prawa zmarłego wspólnika). W takim wypadku spadkobiercy zmarłego wspólnika, funkcjonują jako jeden „wspólnik zbiorowy” aż do momentu działu spadku. W dziale spadku powinni oni określić, który ze spadkobierców przejmie prawa zmarłego wspólnika. Do tego czasu powinni jednak wskazać pozostałym wspólnikom spółki, który ze spadkobierców w imieniu pozostałych spadkobierców wykonuje prawa i obowiązki zmarłego wspólnika.
