Fot.: FreeImages.com/AfonsoLima
Jeden w Klientów samorządowych naszej Kancelarii podjął nie lada wyzwanie i przyjął na terenie gminy uchwałę krajobrazową, która praktycznie w niezmienionej przez nadzór prawny wojewody postaci, weszła w życie i jest stosowana.
Po jakimś czasie pojawiły się pytania o zakres zastosowania zapisów uchwały krajobrazowej w praktyce, a konkretnie, czy ma ona zastosowanie do tablic, na których umieszczone są informacje o treści „na sprzedaż” albo „wynajmę” - umieszczonych na danym budynku lub ogrodzeniu nieruchomości, w tym tablic z logo biura nieruchomości? A jeśli tak, to czy należy je rozpatrywać w kategorii szyldu, czy pozostałych tablic reklamowych?
Podstawą odpowiedzi na zadane pytania była ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz zapisy uchwały krajobrazowej.
Wskazana wyżej ustawa definiuje reklamę, tablicę reklamową, urządzenie reklamowe i szyld – a zatem pojęcia te nie mogą być inaczej zdefiniowane czy modyfikowane w uchwale krajobrazowej, zabraniają tego bowiem zasady techniki prawodawczej. I tak ustawa poprzez: reklamę rozumie upowszechnianie w jakiejkolwiek wizualnej formie informacji promującej osoby, przedsiębiorstwa, towary, usługi, przedsięwzięcia lub ruchy społeczne; tablicę reklamową rozumie przedmiot materialny przeznaczony lub służący ekspozycji reklamy wraz z jego elementami konstrukcyjnymi i zamocowaniami, o płaskiej powierzchni służącej ekspozycji reklamy, w szczególności baner reklamowy, reklamę naklejaną na okna budynków i reklamy umieszczane na rusztowaniu, ogrodzeniu lub wyposażeniu placu budowy, z wyłączeniem drobnych przedmiotów codziennego użytku wykorzystywanych zgodnie z ich przeznaczeniem; urządzenie reklamowe rozumie przedmiot materialny przeznaczony lub służący ekspozycji reklamy wraz z jego elementami konstrukcyjnymi i zamocowaniami, inny niż tablica reklamowa, z wyłączeniem drobnych przedmiotów codziennego użytku wykorzystywanych zgodnie z ich przeznaczeniem; i wreszcie szyld rozumie tablicę reklamową lub urządzenie reklamowe informującą o działalności prowadzonej na nieruchomości, na której ta tablica reklamowa lub urządzenie reklamowe się znajdują.
Orzecznictwo jeszcze w niewielkim zakresie daje wskazówki, w jaki sposób interpretować te definicje i jeszcze trochę czasu upłynie, zanim stanowiska doktryny i judykatury będą mogły stanowić jasne wytyczne.
W komentarzach można na przykład spotkać stanowisko, iż zapisy uchwały krajobrazowej będą miały zastosowanie do tablicy informującej o otwartym gabinecie stomatologicznym (LEX QA 827407, Maciej Łokaj).
A w jednym z orzeczeń analizowano, czy logo umieszczone na pylonie cenowym stacji benzynowej, czy fragmencie zadaszenia stacji paliw, to urządzenie reklamowe. Sąd nie miał tu wątpliwości, że skoro umieszczenie logo na pylonie cenowym, czy na zadaszeniu stacji ma zachęcać potencjalnych klientów do skorzystania z jej usług, to należy zakwalifikować je jako urządzenia reklamowe, a tym samym objąć stosowaniem uchwały krajobrazowej (wyrok WSA w Gdańsku z dnia 9.01.2018 r. o sygnaturze I SA/Gd 1429/17).
Uchwała krajobrazowa ma porządkować przestrzeń publiczną w zakresie wszelkich tablic i urządzeń reklamowych i szyldów. Nie powinno zatem budzić wątpliwości, że należy obrać taki kierunek interpretacji ustawowych pojęć z nimi związanych, aby ten cel był realnie możliwy do osiągnięcia. Tablicę zawierającą ofertę sprzedaży nieruchomości i numer telefonu kontaktowego, należy zakwalifikować jako reklamę, i dalej – jako tablicę reklamową, skoro nie informuje o działalności prowadzonej bezpośrednio na tej nieruchomości, a tylko w takim przypadku można by przyjąć, że mamy do czynienia z szyldem. Podobnie będzie z banerem informującym o wystawieniu nieruchomości na sprzedaż lub wynajem, zawierającym logo biura nieruchomości. Przyjęcie natomiast stanowiska przeciwnego, wyłączającego tego typu baner z definicji legalnej reklamy, prowadziłoby de facto do obchodzenia przepisów uchwały krajobrazowej. Samo podjęcie uchwały krajobrazowej traciłoby w takim przypadku sens. Aby wypełnić cel i zasadność wprowadzenia tego aktu prawa miejscowego, należy możliwie jak największą ilość przypadków kwalifikować właśnie jako reklamy i tablice reklamowe, czy ewentualnie jako szyldy. Nie wyobrażam sobie, aby sądy w swoich orzeczeniach wahały się w tym zakresie, bo pozostawią pole do nadużyć, a przepisy uchwały krajobrazowej w sferze martwych przepisów.
